มงคลที่ ๓๑ บำเพ็ญตบะ - ตบะธรรมชนะกิเลส -

ตบะ  ตบะ เป็นตัวควบคุม อารมณ์ · ๑ สุขเวทนา คือ ความรู้สึกสุขสบาย · ๒ ทุกขเวทนา คือ ความรู้สึกไม่สบาย · ๓ อทุกขมสุขเวทนา คือ ความรู้สึกไม่สุขไม่ทุกข์ คือ เฉยๆ เรียกอีกอย่างว่า บำเพ็ญตบะ จึงหมายถึง การทำความเพียรเผาผลาญความชั่ว คือ กิเลสทุกชนิดให้ร้อนตัวทนอยู่ไม่ได้ เกาะใจเราไม่ติด ต้องเผ่นหนีไป แล้วใจของเราก็จะผ่องใส หมดทุกข์

หลวงพ่อปานทูลตอบว่า “ได้ไปรุกขมูลธุดงค์ในป่า พบเสือใหญ่หลายครั้ง ได้สังเกตดูเห็นว่า “เสือ” เป็นสัตว์ปราดเปรียว ฉลาด ว่องไว เฉียบขาด มีตบะ และอำนาจ สามารถที่ ตบะ อยู่ แต่ ถ้า ได้ ปาง ที่ พระ พิ ฆ เณ ศ อยู่ ใน ปาง พระ ฤาษี พิ ฆ เณ ศ จะ เป็น ผู้ บริสุทธิ์ ด้วย ศีล อา จา ริ ย วัตร และ ตบะ พลัง อํานาจ จะ เพิ่ม ทวีคูณ

ตบะแตก ตบะ หมายถึง พิธีข่มกิเลสโดยทรมานตัว ผู้บำเพ็ญตบะคือฤๅษี ตบะแตก หมายถึง บำเพ็ญตบะต่อไปไม่ได้เพราะทนสิ่งยั่วยวนไม่ไหว ปัจจุบันมักใช้หมายถึง สิ้นความอดทน หมดความอดกลั้น เมื่อ ตบะ หมายถึงสิ่งขจัดความชั่วร้ายออกจากใจ อะไรก็ตามที่ปฏิบัติแล้วสามารถเผาความชั่วให้มอดดับไปได้ เรียกว่าตบะทั้งนั้น เช่น ขันติ ความอดทน ศีล การควบคุมกาย-วาจาให้เรียบร้อย